زیست‌بوم ایران سرشار از شگفتی‌هاست. در این جا پدیده‌هایی طبیعی پیدا می‌شود که نمونه‌هایش در جهان بسیار نیست. یکی از آن شگفتی‌ها، آبشار مارگون است. این آبشار زیبا در بلندی همانندی در میان آبشار چشمه‌های جهان ندارد. افزون بر اینکه پوشش گیاهی و صخره‌ای که آب از آن سرازیر می‌شود، بسیار زیبا است.
آبشار مارگون در اردکان، مرکز شهرستان سپیدان، در استان فارس جای دارد. برای رسیدن به آن باید به دهستان مارگون، باختر (:غرب) روستای مورزیان و شمال روستای کُمهر رفت. دوری آن از اردکان فارس 48 کیلومتر است. این آبشار در مرز استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد است. از این رو، یک راه دیگر دسترسی به آن از یاسوج به دهستان سرد و سرسبز کاکان است.
شگفتی آبشار مارگون در این است که از هیچ رودخانه‌ای سرچشمه نمی‌گیرد. بلکه خود از هزاران چشمه‌ای پدید آمده است که آب از آن‌ها جاری می‌شود، از بدنه‌ی صخره‌ای آن فرو می‌ریزد و بر بستر زمین جاری می‌شود.
بلندای آبشار مارگون 80 متر و پهنای آن 100 متر است، از این دید نیز مارگون یکی از پهناورترین آبشارهای ایران است.
بیشترین حجم آب مارگون از کمر و دیواره‌های کوه جاری می‌شود. از صخره‌ها پایین می‌آید و هنگام رسیدن به زمین رودخانه‌ای را پدید می‌آورَد. در پایان نیز نهری می‌شود که به رودخانه‌ی کُمهر می‌ریزد.
در صخره‌های زیبای مارگون غاری هست که آب با فشار بسیار از دهانه‌ی آن سرازیر می‌شود. از این‌رو، رفتن به درون غار شدنی نیست. این مایه از فشار و حجم آب، رنگین‌کمان‌هایی را پدید می‌آورد که از دیدنی‌های این گستره است.
پوشش گیاهی پیرامون آبشار نیز از شمار زیبایی‌ها و شگفتانه‌های این پهنه است. تنگه‌ی مارگون مالامال از لاله‌های واژگون است؛ خزه‌ها و گیاهان آبزی پیرامون آبشار را پوشانده است و در میان انبوهی از درختان جنگلی، باغ‌های سیب و بوته‌های زرشک را می‌توان دید. در این‌جا طبیعت چنان تابلویی از زیبایی و رنگ ساخته است که چشم‌ها از دیدنش خسته نمی‌شود!
آبشار مارگون در فصل زمستان، بسیار سرد است. به آن اندازه که در کنار آبشار قندیل‌های یخی شکل می‌گیرد و از فراوانی بارش برف و باران، راه‌های دسترسی به این گستره بسته می‌شود. اما در برابر، در فصل گرم سال، هوایی خنک و زیر 10 درجه دارد.
برای رفتن به مارگون باید از کنار چند روستا گذر کرد. تا 800 متری آبشار، راه، ماشین‌رو است اما ادامه‌ی آن را باید پیاده پیمود؛ راهی که سنگفرش است و در نزدیکی‌های آبشار به پله‌هایی می‌رسد.
گستره‌ی پیرامونی آبشار مارگون منطقه‌ای نگاهبانی شده است و در فهرست آثار طبیعی ایران به ثبت رسیده است.
آبشارهای دل‌انگیز و دیدنی ایران پُرشمار است اما مارگون را باید در فراز آن‌ها نشاند؛ چون در زیبایی و دلربایی همتایان چندانی ندارد!
آبشار آینه ورزان؛ آینه‌ای برای زیست‌بومی زیبا
آبشار مُجن؛ سفر به طبیعتی صخره‌ای
آبشار اُرتُکند؛ تراش‌خورده از صخره و آب
آبشار آب‌سفید؛ عروس آبشارهای ایران
آبشار وروار؛ جاری از صخره‌های بلند
آبشار گله‌خانه؛ تردستی زیبای طبیعت
آبشار آب‌ملخ؛ پیوند هزار رشته آب
آبشار اِما؛ چشم‌اندازی از دو تصویر در یک قاب
آبشار رایِن؛ چشم‌اندازی برای زیبا دیدن
آبشار آتشگاه؛ مینیاتور پرنقش‌ونگار طبیعت
آبشار شاهان‌دشت؛ دل‌انگیز و افسونگر
آبشار نوژیان؛ خوشه‌خوشه، آب‌های سرریز
آبشار آسیاب خرابه؛ گیسویی خزه بسته از آب
آبشار لُوِه، سرریز از صخره‌ای پلکانی
آبشار گنج‌نامه، همراهی تاریخ و زیست‌بوم
آبشار سمیرم؛ هنرنمایی طبیعت ایران
آبشار کبودوال، آبشار سراسر خزه‌ای ایران
آبشار شِوی، بالابلند رشته کوه‌های زاگرس
آبشار لاتون، ارمغان طبیعت چهارفصل ایران
