در دو سده پیش، اندک‌اندک شیوه‌ی مهرازی (:معماری) اروپایی در میان شاهزادگان و اشراف ایرانی رخنه کرد و آن‌ها را برانگیخت تا خانه‌های خود را با هنر باخترزمین (:غرب) درآمیزند. یک نمونه از آن سراها که در آن نشانه‌هایی از آمیختگی مهرازی ایران و اروپا را می‌توان دید، خانه‌ی مسعودی در شهر تویسرکان استان همدان است.
در سال‌های آغازین سلطنت قاجاریه، میان فرزندان پُرشمار فتحعلی‌شاه دو دستگی پیش آمد و بر سر به چنگ گرفتن تاج و تخت پدر (فتحعلی‌شاه) کار به جنگ و دشمنی کشید. ناگزیر بسیاری از آنان ناکام ماندند و سر از تبعیدگاه‌های خود درآوردند. یکی از آن شاهزادگان، به نام عباس‌میرزا، به تویسرکان رانده شد. اندکی پس از آن، این شاهزاده‌ی تبعیدی دستور ساختن خانه‌ای را داد که اکنون به نام «خانه‌ی مسعودی» شناخته می‌شود.
خانه‌ی مسعودی دو اشکوب (:طبقه) دارد. هر اشکوب آن بدین‌گونه ساخته شده که در پیرامون اتاق شاه‌نشین، چندین اتاق دیگر هست. در پایان هر اتاق نیز پستویی دیده می‌شود.
شاه‌نشین اشکوب نخست، مالامال از نقاشی‌هایی از شهریاران ایران، از دیرینه‌ترین روزگار باستانی تا زمان قاجار، است. این چهره‌نگاری‌های دیواری برگرفته از کتابی به نام «نامه‌ی خسروان» است. کتاب یاد شده را جلال‌الدین میرزا، فرزند فتحعلی‌شاه قاجار، به پارسی سره نوشته و نگاره‌هایی به آن افزوده بود. آن نگاره‌ها در خانه‌ی مسعودی گراور (کنده‌کاری) شده‌اند و در میان نقش‌های گچبری دیوار جای گرفته‌اند. در همان شاه‌نشین اشکوب نخست، نقاشی‌های رنگ و روغنی از نگاره‌های گیاهی و انسانی به چشم می‌خورد و زیبایی دلخواهی به اتاق بخشیده است.
گفتنی است که نگاره‌ای از جلال‌الدین‌میرزا در یکی از آن تصویرهای دیواری دیده می‌شود که کاغذی در دست دارد و روی کاغذ نام کتاب او، نامه‌ی خسروان، به خط نستعلیق نوشته شده است: «گردآورنده‌ی این داستان جلال، پور فتحعلی‌شاه قاجار»!
دیوارهای خانه نیز با بیت‌هایی از شاهنامه‌ی فردوسی آذین داده شده‌اند. از اتاق شاه‌نشین که بگذریم، سقف اتاق‌های دیگر لمه (لمبه) کوبی شده است. لمه، سقف چوبی است که برای زیباتر ساختن خانه به‌کار برده می‌شود. اما در آجرچینی سر درِ ورودی بخش شاه‌نشین خانه است که نشانه‌هایی از سبک تزیینی اروپایی دیده می‌شود.
سقف خانه‌ی مسعودی چندان بلند نیست. رنگ‌بندی‌های آن آبی، طلایی و سفید است. پنجره‌ها نیز در آغاز اُرسی بوده اما سپس‌تر پنجره‌های ساده را جایگزین آن‌ها کرده‌اند. اُرسی پنجره‌های شبکه‌شبکه‌ای است که به جای گردیدن بر روی پاشنه، رو به بالا باز می‌شوند.
بخش‌های دیگر خانه‌ی مسعودی دربردارنده‌ی دیوان‌خانه (جای نشستن فرمانروا)، سفره‌خانه و حیاط خلوت است.
بر سنگ‌نوشته‌ی شاه‌نشین خانه‌ی مسعودی، تاریخ 1290 مهی (:قمری) به‌چشم می‌خورد. این تاریخ همزمان است با میانه‌ی سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار، پس ساخت این خانه به همان زمان باز می‌گردد. با این همه از مهرازی خانه می‌توان به چگونگی گذران شاهزادگان ناکام قاجاری و دل مشغولی‌های آنان پی برد. از این‌رو، در کنار مهرازی خانه‌ی مسعودی، نکته‌های تاریخی بسیاری نیز دست یافتنی است.
خانه‌ی تاریخی مسعودی، اکنون به نام «موزه‌ی تاریخ و فرهنگ تویسرکان» شناخته می‌شود. این موزه در سال 1389 راه‌اندازی شد. بسیاری از آثار به‌جا مانده از روزگار قاجار، در این موزه‌ی دیدنی نگاه‌داری می‌شود.
خانه‌ی مسعودی در دی‌ماه سال 1377 خورشیدی، ثبت ملی شده است.
خانه‌ی مسعودیه؛ دیدنی و شکوهمند
خانه‌ی قوام‌السلطنه؛ یگانه در هنر معماری ایران
خانه‌ی ارباب رستم گیو؛ نمادی از نظم و هماهنگی
خانه هرمز آرش؛ سنگ بنای محله‌ی تهرانپارس
خانه‌ی آوانسیان؛ داستان غم‌انگیز یک سرای تاریخی
خانه‌ی سردار اسعد بختیاری؛ استوار و چشم‌نواز
خانه‌ی فخرالدوله؛ پایدار و هماهنگ در شیوه‌ی ساخت
خانه‌ی بروجردی‌ها؛ بی‌همتا در زیبایی
خانه‌ی ناصرالدین میرزا؛ ساختاری نو در معماری
خانه‌ی عین‌الدوله؛ چشم‌نواز در زیبایی و شکوه
خانه‌ی تیمورتاش؛ موزه‌ای برای جنگ
خانه‌ی اعتصام‌الملک؛ زادگاه پروین اعتصامی
خانه‌ی انیس‌الدوله؛ سرای نورچشمی شاه قاجار
خانه‌ی فروغ‌الملک، گنج خانه‌ای از هنر ایران
خانه‌ی ابریشمی، بیمناک از فرو ریختن
خانه قدکی؛ نگارگری‌هایی به شیوه رنسانس
خانه‌ی شکوهی؛ شکوه مهرازی کویری ایران
ساختار معماری درونگرا در خانه‌ی صولت ابرکوه
خانه‌ی کبیری؛ شگفتانه‌ی معماری ایران
خانه‌ی مشیرالدوله؛ یادگار سیاستمداری خوش‌نام
خانه‌ی عامری‌ها؛ تماشاخانه‌ای زرین از هنر ایران
خانه‌ی امین‌السلطان، سرای دایی‌جان ناپلئون
خانه‌ی سوکیاسیان، دیرپا و چشم‌نواز
خانه‌ی مشیردیوان، دست‌کارِ هنرمندان کردستان
خانه‌ی تاج، دیرینکده‌ای برای شناخت فرهنگ کاشان
خانه‌ی مقدم، گرانبهاترین خانه‌ی تاریخی جهان
