در محله‌ی ششگلان تبریز، خانه‌ی تاریخی بسیار زیبایی دیده می‌شود که زمانی از آنِ «امیرنظام گروسی» بود و اکنون به نام «موزه‌ی قاجار» شناخته می‌شود. این خانه در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. در آن زمان امیرنظام گروسی، پیشکار آذربایجان بود از مردان بزرگ روزگار خود شناخته می‌شد.
امیرنظام گروسی
حسنعلی‌خان گروسی یکی از خوش‌نام‌ترین مردان سیاست‌ورز روزگار قاجار بود. نه تنها سیاستمدار، بلکه دانشمندی روشن‌اندیش و نویسنده‌ای زبردست شناخته می‌شد که شیوه‌ی نگارش او اثرگرفته از نثر سعدی بود و آن‌چه می‌نوشت ستایش دیگران را برمی‌انگیخت. به این هنرها، باید خط شکسته‌نویس او را هم افزود که استوار و چشم نواز بود.
امیرنظام، سفیر ایران در چند کشور اروپایی بود؛ به پیشکاری آذربایجان و پس از آن والی‌گری کرمان و بلوچستان رسید؛ بانی ساخت مدرسه‌های «مظفریه» و «رشدیه» شد؛ در ساخت شبکه‌ی راه‌آهن و راه‌سازی همراهی‌های کارساز داشت و از همه مهم‌تر، کتابخانه‌ای از نفیس‌ترین کتاب‌ها گِردآورد. او در سال 1278 خورشیدی (1317 قمری)، در زمان پادشاهی مظفرالدین‌شاه قاجار درگذشت و در ماهان کرمان به خاک سپرده شد.
خانه‌ی امیرنظام، در گستره‌ای 3000 مترمربعی، در دو اشکوب (:طبقه) ساخته شده است. نمای ساختمان، گچ‌کاری و ایوان بسیار زیبایی دارد. دو حیاط بیرونی و اندرونی نیز درون بنا دیده می‌شود. حیاط‌ها دارای حوض‌های آجرکاری و 8 گوشه‌اند. در زیرزمین ساختمان نیز حوض خانه‌ای بسیار زیبا ساخته شده است. 16 ستون، ایوان خانه را نگه داشته‌اند و هر ستون دارای سرستون‌های دیدنی است.
خانه‌ی تاریخی امیرنظام گروسی تالارهای بسیاری دارد که اکنون جایی برای نگهداری آثار تاریخی موزه است. تالار اشکوب نخست به نام‌های: تالار سکه، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار موسیقی، تالار خاتم و تالار بافته است؛ تالارهای زیرزمین نیز به نام‌های تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامین، تالار معماری، تالار قفل و تالار فانوس شناخته می‌شود.
از گچ‌بری‌های درون خانه نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. چیره‌دستی که در ساخت آن گچ‌بری‌ها به کار رفته است، آن را نمونه‌ای زیبا از خانه آرایی ایرانی کرده است. به آن گچ‌بری‌ها، آینه‌کاری درون ساختمان را هم باید افزود که نمونه‌ی برجسته‌ای از شیوه‌ی تزیین‌سازی روزگار قاجار است.
در گوشه‌ی خاوری (:شرقی) خانه‌ی امیرنظام 4 اتاق و در گوشه ی غربی آن هفت اتاق ساخته شده است. دو طنبی آینه‌کاری نیز در اشکوب بالایی ساختمان دیده می‌شود. طنبی نامی بود که در آن روزگار به تالار بزرگ و شاه‌نشین داده می‌شد. طنبی‌های خانه‌ی امیرنظام رو به ایوان ساختمان ساخته شده‌اند.
پنجره‌های این عمارت مشبک و اُرسی است. شیشه‌های آن نیز رنگی است.
در این خانه که اکنون موزه‌ای برای شناخت بیشتر روزگاری از تاریخ ایران شده است، تندیس‌هایی از چهره‌های نامدار روزگار قاجار می‌توان دید؛ تندیس‌هایی از عباس‌میرزا نایب‌السلطنه، قائم مقام فراهانی، خودِ امیرنظام و کسانی دیگر. در کنار تندیس‌ها، تابلوهای نقاشی هم دیده می‌شود؛ و نیز عکس‌هایی که با دوربین‌های دوره‌ی ناصرالدین‌شاهی گرفته شده‌اند؛ یعنی روزگاری که فن عکسبرداری به تازگی در ایران رواج گرفته بود. آن عکس‌ها دریچه‌ای برای شناخت افزون‌تر کار و بار و شیوه‌ی تن‌آرایی مردان نامور ایران در زمان قاجاری است که برای هر دوست‌دار تاریخ و پیشینه‌ی ایران، دیدنی است.
به آن عکس‌ها، خاتم‌کاری‌ها، خوشنویسی‌ها، جامه‌ها، و دستنویس‌ها و بسیاری چیزهای دیگر را باید افزود که از آن روزگاران به یادگار مانده‌اند و اکنون در موزه‌ی قاجار (خانه‌ی امیرنظام گروسی) نگهداری می‌شوند.
پس از برافتادن قاجارها و در روزگار رضاشاه، این خانه‌ی زیبا جایی برای انجام کارهای اداره‌ی دارایی و سپس فرهنگ شد. در آن زمان بخشی از بنا را ویران کردند. در سال 1370 خورشیدی، سازمان میراث فرهنگی آن را خریداری کرد و دست به (:مرمت) بنا زد. خانه‌ی امیرنظام در سال 1384 تبدیل به موزه شد و تالارهای آن را برای نمایش آثار تاریخی قاجاریه درنظر گرفتند. در همان سال 1370خورشیدی نیز این خانه‌ی بسیار زیبا و دیدنی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
موزه‌ی امیرنظام گروسی نزدیک «مقبره الشعرای» تبریز است.
خانه‌ی مسعودیه؛ دیدنی و شکوهمند
خانه‌ی قوام‌السلطنه؛ یگانه در هنر معماری ایران
خانه‌ی ارباب رستم گیو؛ نمادی از نظم و هماهنگی
خانه هرمز آرش؛ سنگ بنای محله‌ی تهرانپارس
خانه‌ی آوانسیان؛ داستان غم‌انگیز یک سرای تاریخی
خانه‌ی سردار اسعد بختیاری؛ استوار و چشم‌نواز
خانه‌ی فخرالدوله؛ پایدار و هماهنگ در شیوه‌ی ساخت
خانه‌ی بروجردی‌ها؛ بی‌همتا در زیبایی
خانه‌ی ناصرالدین میرزا؛ ساختاری نو در معماری
خانه‌ی عین‌الدوله؛ چشم‌نواز در زیبایی و شکوه
خانه‌ی تیمورتاش؛ موزه‌ای برای جنگ
خانه‌ی اعتصام‌الملک؛ زادگاه پروین اعتصامی
خانه‌ی انیس‌الدوله؛ سرای نورچشمی شاه قاجار
خانه‌ی فروغ‌الملک، گنج خانه‌ای از هنر ایران
خانه‌ی ابریشمی، بیمناک از فرو ریختن
خانه قدکی؛ نگارگری‌هایی به شیوه رنسانس
خانه‌ی شکوهی؛ شکوه مهرازی کویری ایران
ساختار معماری درونگرا در خانه‌ی صولت ابرکوه
خانه‌ی مسعودی، آمیختگی هنر ایران و اروپا
خانه‌ی کبیری؛ شگفتانه‌ی معماری ایران
خانه‌ی مشیرالدوله؛ یادگار سیاستمداری خوش‌نام
خانه‌ی عامری‌ها؛ تماشاخانه‌ای زرین از هنر ایران
خانه‌ی امین‌السلطان، سرای دایی‌جان ناپلئون
خانه‌ی سوکیاسیان، دیرپا و چشم‌نواز
خانه‌ی مشیردیوان، دست‌کارِ هنرمندان کردستان
خانه‌ی تاج، دیرینکده‌ای برای شناخت فرهنگ کاشان
