در محله‌ی سنگ‌سیاه شیراز، خانه‌ای بازمانده از روزگار قاجار برجای مانده است که برخوردار از همه‌ی ویژگی‌هایی است که هنر معماری (:مهرازی) ما را با عناصری نو آمیخته است. از این درهم‌آمیختگی، اثری پدید آمده است که با زندگی مردم این سرزمین سازگار بود. افزون بر این که هماهنگ با زندگی مردمانی بود که در همه‌ی شیوه‌های زندگی، رو به نوخواهی (:تجدد) داشتند. این اثر تاریخی زیبا، خانه‌ی فروغ‌الملک نام دارد. فروغ‌الملک از بستگان قوام‌الملک شیرازی، از نام‌آوران روزگار قاجار، بود. قوام‌الملک‌ها در شیراز خاندانی شناخته شده بودند.
خانه‌ی فروغ الملک دو اشکوب (:طبقه) و یک زیرزمین دارد. چهار بخش در این ساختمان، جداشدنی (:تفکیک‌پذیر) است: نمای بیرونی، اندرونی خانه، آشپزخانه (:مطبخ) و دیگر فضاهای خدماتی و اصطبل.
نمای بیرون همانند برخی دیگر از ساختمان‌های محله‌ی سنگ‌سیاه، نشان از بافت تاریخی آن دارد. پیِ ساختمان از سنگ و ملاتِ گچ است. با رفتن به درون خانه، مهمان‌سرایی دیده می‌شود.
تالاری در بخش شمالی اندرونی خانه‌ی فروغ‌الملک ساخته شده است. در این بخش از ساختمان، اتاق‌هایی سه دری و اتاق آیینه دیده می‌شود. پنجره‌های اتاق شاه‌نشین، از گونه‌ی گره‌کاری است. گره‌کاری، قطعه‌های برش‌خورده‌ی چوب و شیشه‌های رنگی است که شکل هندسی دارند و به شیوه‌ای هماهنگ در یک چارچوب تکرار شونده در کنار هم جای می‌گیرند. نقش‌های هندسی، بخش جدانشدنی این شیوه از خانه‌آرایی به شمار می‌رود. نمونه‌ی آن، گره‌کاری خانه‌ی فروغ‌الملک است.
نقاشی‌های سقف، به شیوه‌ای است که در نگارگری روزگار زندیه دیده می‌شود. در این شیوه، گل و بوته به فراوانی کشیده می‌شد و با بهره‌گیری از رنگ‌های شاد و سایه‌پردازی‌های هنرمندانه، مکتب هنری ویژه‌ای پدید می‌آمد.
درون شاه‌نشین خانه‌ی فروغ‌الملک، حوض‌خانه‌ای هشت‌ضلعی ساخته شده است. از کاشی‌کاری خانه نیز باید نام بُرد که کم‌مانند و دیدنی است.
خانه‌ی یادشده از نیمه‌ی دوم دهه‌ی 20 خورشیدی، تا میانه‌های دهه‌ی 50 جایی برای درس‌آموزی دانش‌آموزان بود و به نام «دبستان فروغ‌الملک» شناخته می‌شد. اسماعیل قوامی این خانه را به آموزش و پرورش سپرده بود.
استاد حسن مشکین فام
در سال 1381 خورشیدی، خانه‌ی فروغ‌الملک به حسن مشکین‌فام، از هنرمندان شیراز، سپرده شد. سپس موزه‌ای برای نگهداری آثار این استاد و دیگر هنرمندان فارس در زمینه‌ی نقش برجسته، خوشنویسی، عکاسی، هنرهای تجسمی و آثار دیگر در این خانه برپا شد. آثار موجود در موزه دربردارنده‌ی صدها قطعه‌ی هنری است که در بیش از نیم سده از سوی مشکین‌فام فراهم و گردآوری شده است. موزه‌ی مشکین‌فام نخستین موزه‌ی خصوصی هنرهای تجسمی ایران است. اتاقی نیز با میز، ویترین، بشقاب‌های چینی کهن، جعبه‌های منبت کاری شده و نمونه‌های دیگر در این موزه دیده می‌شود. در بخش کنده‌کاری (:حجاری) و نقش برجسته‌ی موزه نیز کارهای استاد حسن مشکین‌فام که بر روی سنگ‌های مرمر انجام شده، نگهداری می‌شود. همه‌ی این آثار به دستیاری و همراهی خانواده‌ی مشکین‌فام به موزه سپرده شده است. در این میان آثاری هم از سه نسل از نقاشان معاصر فارس در اینجا نگهداری می‌شود. کتابخانه‌ی موزه نیز پُر از کتاب‌های هنری و مجله‌های تخصصی است.
پنجاه سال زمان برده است تا آثار موزه‌ی مشکین‌فام گردآوری شود و بدین گونه سرمایه‌ای ملی فراهم گردد.
پیش از واگذاری خانه‌ی فروغ‌الملک به مشکین فام، مرمت‌هایی در ساختمان انجام شد که دربردارنده‌ی بازسازی سقف‌ها، آجرکاری‌های نما، حوض‌خانه و در و پنجره‌ها است.
خانه فروغ‌الملک در سوم خوردادماه 1377 خورشیدی، با شماره 2040 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه‌ی مسعودیه؛ دیدنی و شکوهمند
خانه‌ی قوام‌السلطنه؛ یگانه در هنر معماری ایران
خانه‌ی ارباب رستم گیو؛ نمادی از نظم و هماهنگی
خانه هرمز آرش؛ سنگ بنای محله‌ی تهرانپارس
خانه‌ی آوانسیان؛ داستان غم‌انگیز یک سرای تاریخی
خانه‌ی سردار اسعد بختیاری؛ استوار و چشم‌نواز
خانه‌ی فخرالدوله؛ پایدار و هماهنگ در شیوه‌ی ساخت
خانه‌ی بروجردی‌ها؛ بی‌همتا در زیبایی
خانه‌ی ناصرالدین میرزا؛ ساختاری نو در معماری
خانه‌ی عین‌الدوله؛ چشم‌نواز در زیبایی و شکوه
خانه‌ی تیمورتاش؛ موزه‌ای برای جنگ
خانه‌ی اعتصام‌الملک؛ زادگاه پروین اعتصامی
خانه‌ی انیس‌الدوله؛ سرای نورچشمی شاه قاجار
خانه‌ی ابریشمی، بیمناک از فرو ریختن
خانه قدکی؛ نگارگری‌هایی به شیوه رنسانس
خانه‌ی شکوهی؛ شکوه مهرازی کویری ایران
ساختار معماری درونگرا در خانه‌ی صولت ابرکوه
خانه‌ی مسعودی، آمیختگی هنر ایران و اروپا
خانه‌ی کبیری؛ شگفتانه‌ی معماری ایران
خانه‌ی مشیرالدوله؛ یادگار سیاستمداری خوش‌نام
خانه‌ی عامری‌ها؛ تماشاخانه‌ای زرین از هنر ایران
خانه‌ی امین‌السلطان، سرای دایی‌جان ناپلئون
خانه‌ی سوکیاسیان، دیرپا و چشم‌نواز
خانه‌ی مشیردیوان، دست‌کارِ هنرمندان کردستان
خانه‌ی تاج، دیرینکده‌ای برای شناخت فرهنگ کاشان
خانه‌ی مقدم، گرانبهاترین خانه‌ی تاریخی جهان
