ارمنیانی که در روزگار پادشاهی صفویان در محله‌ی جلفای اصفهان زندگی می‌کردند، فرهنگ و هنری ارمغان پایتخت ایرانِ صفوی کردند که ژرف و دیرپاست. یک نمونه‌ی از هنر ارمنیان آن روزگار، در خانه‌هایی دیده می‌شود که هنوز هم از دیدنی‌های اصفهان به‌شمار می‌روند. خانه‌ی سوکیاسیان نمونه‌ای برجسته از هنر ارمنیان است.
خانه‌ی سوکیاسیان در جلفای اصفهان، خیابان حکیم نظامی، محله‌ی تبریزی‌ها، کوچه‌ی سنگ‌تراشان جای دارد. جلفا هشت محله دارد که محله‌ی «داروژ» (محله‌ی تبریزی‌ها) یکی از آن‌ها است.
این خانه را یکی از بازرگانان نامدار ارمنی به نام «داوید سوکیاسیان»، در سال 1665 میلادی (1034 خورشیدی) در روزگار پادشاهی شاه‌عباس دوم صفوی ساخته است. خانه‌ی یاد شده در زمان پهلوی‌ها کاربری‌ای نداشت. تا آنکه در سال‌های 53-1352 دفتر فرح پهلوی آن را خریداری و به دانشگاه فارابی (پردیس اصفهان) واگذار کرد. در سال‌های گذشته خانه‌ی سوکیاسیان مرمت شد. این خانه‌ی تاریخی اکنون به عنوان «دانشکده‌ی مرمت دانشگاه هنر اصفهان» کاربری دارد.
خانه‌ی سوکیاسیان، حیاطی گسترده دارد که در دو سوی شمالی و جنوبی آن فضاهای خانه ساخته شده است. ایوان خانه، با دو ستونی که آن را نگه می‌دارند، در بخش جنوبی جای گرفته است. روبه‌روی این بخش حوضخانه‌ای دیده می‌شود. حوضخانه در مهرازی ایران فضایی تابستان‌نشین است که در بیشتر خانه‌های شکلی هشت‌گوش دارد.
در دو سوی ایوان خانه‌ی سوکیاسیون، دو اتاق هست که با درهای سه‌گانه باز می‌شوند. در پشت این اتاق‌ها، اتاق دیگری ساخته شده است که راه به حیاط دیگری می‌بَرد.
آشپزخانه، که در گذشته‌ها به آن «مطبخ» می‌گفتند، به همراه اتاقی دیگر در بخش شمالی بنا دیده می‌شود. ایوانی ستون‌دار نیز این بخش را پوشانده است. برای رفتن به مطبخ و سپس حیاط، باید از دالانی گذشت. خودِ دالان با یک هشتی آغاز می‌شود که شکل مربعی دارد.
یکی از ویژگی‌های این بخش از خانه، «یزدی‌بندی»های سردر و تاق‌نماهای آن است. یزدی‌بندی در مهرازی ایران به پوشش قوسی شکل ورودی‌های خانه گفته می‌شود.
فضای تابستان‌نشین (حوضخانه) خانه‌ی سوکیاسیان، بلند است و دو اشکوبه‌ای. در هر اشکوب بالاخانه‌هایی ساخته شده است که دور تا دور حوضخانه دیده می‌شوند. می‌توان از اُرسی‌های بلند خانه، ایوان را دید. اُرسی پنجره‌های مُشبکی است که شیشه‌های رنگی دارند و به جای گشتن بر روی پاشنه، رو به بالا باز می‌شوند. سه در چوبی نیز از همین بخش‌رو به حیاط گشوده می‌شوند.
از دیگر ویژگی‌های حوضخانه، نقاشی‌ها و گچ‌بُری‌های آن است که برخی از آن‌ها برگرفته از شیوه‌ی نقاشی اروپایی است. در این خانه 50 اثر نقاشی دیده می‌شود که هر کدام زیبا و نقش در نقش‌اند. آن نقاشی‌ها را بر روی سقف و دیوارهای خانه نیز می‌توان دید. حوضخانه، پلانی چلیپایی شکل دارد و چهارگوش است.
این را نیز ناگفته نگذاریم که در بخش شمالی خانه، فضایی دیده می‌شود که نقاشی‌های آن سبک زندیه و قاجاری را دارند. گمان می‌رود که این فضا نیایش‌گاهی خصوصی برای نمازگزاران ارمنی بوده است.
سقف دالان باختری (:غربی) خانه‌ی سوکیاسیان، تاق‌آهنگ است. این‌گونه تاق‌ها از ویژگی مهرازی ایران به‌شمار می‌روند که از حرکت یک قوس سازه‌ای منحنی‌شکل که به آن «چفد» می‌گویند، بر روی دو دیوار هم‌راستا به دست می‌آید.
ایوان اصلی خانه، پهنایی اندکی بیش از چهار متر دارد. بخش مرکزی ساختمان و اتاق‌های پیرامون آن با این ایوان پیوند می‌یابند.
بر روی دیوارهای ایوان نقاشی‌هایی با درون‌‌مایه‌ی صحنه‌های پذیرایی و تک فیگورها و در ردیف پایین نگاره‌هایی از زندگی روزمره وجود دارند. در نقاشی‌های دیواری این سازه از شیوه‌ی ایرانی، شیوه‌ی برگرفته از هنر اروپایی و شیوه‌ی فرنگی‌سازی بهره برده شده است.
از دیگر آذین‌های خانه‌ی سوکیاسیان لایه‌چینی‌های آن است. لایه‌چینی برجسته‌کردن نقش‌های روی کاشی و طلاکاری است که به دست هنرمند کاشی کار انجام می‌گیرد. تنگبری هم ویژگی دیگر بنا است. تنگبری گونه‌ای از آذین گچی است که در روزگار صفویان رواج بسیار داشت.
زیربنای خانه‌ی سوکیاسیان 920 متر است. این خانه‌ی زیبا در ۲۹ شهریور 1353 خورشیدی، با شماره‌ی 994 در شمار آثار ملی ایران ثبت شده است.
خانه‌ی مسعودیه؛ دیدنی و شکوهمند
خانه‌ی قوام‌السلطنه؛ یگانه در هنر معماری ایران
خانه‌ی ارباب رستم گیو؛ نمادی از نظم و هماهنگی
خانه هرمز آرش؛ سنگ بنای محله‌ی تهرانپارس
خانه‌ی آوانسیان؛ داستان غم‌انگیز یک سرای تاریخی
خانه‌ی سردار اسعد بختیاری؛ استوار و چشم‌نواز
خانه‌ی فخرالدوله؛ پایدار و هماهنگ در شیوه‌ی ساخت
خانه‌ی بروجردی‌ها؛ بی‌همتا در زیبایی
خانه‌ی ناصرالدین میرزا؛ ساختاری نو در معماری
خانه‌ی عین‌الدوله؛ چشم‌نواز در زیبایی و شکوه
خانه‌ی تیمورتاش؛ موزه‌ای برای جنگ
خانه‌ی اعتصام‌الملک؛ زادگاه پروین اعتصامی
خانه‌ی انیس‌الدوله؛ سرای نورچشمی شاه قاجار
خانه‌ی فروغ‌الملک، گنج خانه‌ای از هنر ایران
خانه‌ی ابریشمی، بیمناک از فرو ریختن
خانه قدکی؛ نگارگری‌هایی به شیوه رنسانس
خانه‌ی شکوهی؛ شکوه مهرازی کویری ایران
ساختار معماری درونگرا در خانه‌ی صولت ابرکوه
خانه‌ی مسعودی، آمیختگی هنر ایران و اروپا
خانه‌ی کبیری؛ شگفتانه‌ی معماری ایران
خانه‌ی مشیرالدوله؛ یادگار سیاستمداری خوش‌نام
خانه‌ی عامری‌ها؛ تماشاخانه‌ای زرین از هنر ایران
خانه‌ی امین‌السلطان، سرای دایی‌جان ناپلئون
خانه‌ی مشیردیوان، دست‌کارِ هنرمندان کردستان
خانه‌ی تاج، دیرینکده‌ای برای شناخت فرهنگ کاشان
خانه‌ی مقدم، گرانبهاترین خانه‌ی تاریخی جهان
